Hoge variabele beloning top is zegen en vloek voor winst

Bedrijven die op korte termijn hun financiële prestaties willen opkrikken, doen dat best door hun CEO een hoge remuneratie te geven en door sterk in te zetten op incentives, zoals de bonus en aandelengerelateerde beloning. Opmerkelijk is echter dat dit als een boomerang werkt voor de financiële prestaties van het bedrijf op langere termijn.

Een hoge variabele beloning en een sterke nadruk op winstgevendheidsmaatstaven, blijken een negatieve impact te hebben op de winstgevendheid van het bedrijf. Het is een opmerkelijk resultaat van het jaarlijkse onderzoek naar topsalarissen van het Executive Remuneration Research Centre aan Vlerick Business School. Hiervoor werden 600 bedrijven (Stoxx Europe 600) uit 15 Europese landen, waaronder België, zes jaar gevolgd.

Populair maar niet de beste keuze

Naast onderzoek naar de hoogte van de lonen en de samenstelling van het verloningspakket, werd dit jaar ook de impact van de hoogte en de samenstelling van het salaris van de CEO op de prestaties van het bedrijf onderzocht. Hieruit blijkt dat volgende aspecten leiden tot betere financiële prestaties van het bedrijf:

• een hoger remuneratieniveau,
• een hogere proportie variabele beloning (bonus en aandelengerelateerde beloning),
• het toekennen van een hoger gewicht aan financiële prestatiecriteria. 

Het gaat hier om de prestaties in het daaropvolgende jaar. De resultaten na twee jaar tonen een heel ander verhaal. “Alle positieve effecten verdwijnen en het effect van de incentives werkt zelfs omgekeerd”, aldus onderzoekers Xavier Baeten en Marthe Van Hove.
Ze stelden vast dat het niveau van de remuneratie geen impact heeft (noch positief noch negatief). Daarnaast zagen ze  dat een hoge proportie variabele beloning een negatieve impact heeft op de financiële prestaties van het bedrijf. Wat de KPI’s betreft, bleek dat het gebruik van boekhoudkundige maatstaven (bv. winstgevendheid) een negatieve impact heeft.

“Het onderzoek toont dus duidelijk aan dat bedrijven, met het oog op hun (financiële) gezondheid op lange termijn, best geen overmatig gebruik maken van winstgevendheidsmaatstaven en ook niet van variabele beloning. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het feit dat deze maatstaven te veel de focus op de korte termijn leggen”, aldus de onderzoekers.

Vandaag zijn dit echter net de meest populaire maatstaven. 83% van de bedrijven maakt gebruik van boekhoudkundige indicatoren voor de bepaling van de bonus van de CEO.

Salaris gelijk, bonussen en incentives in de lift

De mediaanremuneratie over alle 600 bedrijven heen bedraagt 2.990.000€. België scoort lager, met 2.625.000€.
De onderzoekers bestudeerden ook de evoluties bij alle beursgenoteerde ondernemingen in België over de afgelopen 5 jaar. Daar waar de salarissen van CEO’s van middelgrote en kleine beursgenoteerde Belgische bedrijven zo goed als gelijk zijn gebleven, is de remuneratie in de Bel-20 bedrijven gestegen van 1,7 miljoen naar 2,4 miljoen €. Het basissalaris is zo goed als stabiel gebleven, maar de bonussen en de long-term incentives zijn sterk gestegen.

Van aandelenopties naar performance shares

Wat de samenstelling van het pakket betreft, is er een duidelijke evolutie merkbaar in de aandelengerelateerde beloning: aandelenopties zijn duidelijk minder populair (van 72% naar 47% van de bedrijven die deze uitkeren), terwijl de zogenaamde performance shares (aandelen waarbij het definitieve aantal afhankelijk is van het behalen van bepaalde prestaties), zijn toegenomen van 25 naar 40%. Opmerkelijk is ook dat slechts 5% van de Belgische beursgenoteerde bedrijven aan haar CEO een minimumdrempel oplegt van aandelen die moeten aangehouden worden. Nochtans is dit een aanbeveling in de vernieuwde Belgische Corporate Governance Code.