Discriminatie? Eigen schuld!

Ongelijkheden op basis van etnische afkomst of ras worden in het onderwijs en op de arbeidsmarkt vaak in de schoenen van migranten of minderheden zelf geschoven. Tja, te weinig taalkennis, niet de juiste kwalificaties,…

De vaststelling volgt uit een analyse van Belgische en Duitse beleidsteksten. Voor haar doctoraatsonderzoek bestudeerde Laura Westerveen (VUB) op welke manier de kloof in onderwijs- en arbeidsmarktprestaties tussen mensen met en zonder migratieachtergrond aan bod komt in het Belgische en Duitse beleid.

Uit het onderzoek blijkt dat voornamelijk individuele tekortkomingen van migranten en minderheden, zoals onvoldoende taalkennis of een gebrek aan de juiste kwalificaties, als de oorzaak van etnisch-raciale ongelijkheid worden gezien. Meer structurele oorzaken van etnisch-raciale ongelijkheid, zoals racisme en discriminatie, worden hierbij zo goed als volledig over het hoofd gezien.

Individuele oorzaken, dus individuele oplossingen

Deze framing vertaalt zich ook naar de beleidsoplossingen die worden voorgesteld. Ook hier ligt de aandacht op taallessen en individuele competenties, en nauwelijks op concrete anti-discriminatie maatregelen zoals controles door middel van praktijktesten of positieve acties. “Door de aandacht op individuele tekortkomingen te leggen, verschuift de overheid de verantwoordelijkheid voor de ongelijkheden door naar migranten- en minderheidsgroepen zelf”, aldus Westerveen.

“Vermoedelijk speelt de neoliberale tendens in Europa hierin een rol, waarbij vele in kern structurele problemen gereduceerd worden tot individuele problemen, die dan ook nog eens gekoppeld worden aan migratieachtergrond.”

Verschillen in beleid Vlaanderen, Wallonië, Duitsland

Volgens Westerveen zijn er wel enige verschillen op te merken tussen de verschillende overheden. “In het Vlaamse discours wijst men bovenal op taalachterstanden van mensen met een migratieachtergrond In Franstalig België is daarentegen eerder sprake van een kleurenblind discours dat de nadruk legt op socio-economische ongelijkheid in plaats van etnisch-raciale ongelijkheid. Terwijl de Belgische federale overheid in haar beleidsdiscours ook enige aandacht lijkt te hebben voor arbeidsmarktdiscriminatie als oorzaak van etnisch-raciale ongelijkheid, is dit in het beleidsdiscours van de Duitse federale overheid veel minder het geval.”

Foto: Pexels