69% werknemers wil vakbond als medebestuurder van bedrijf

Zeven op tien werknemers vinden dat de vakbond een zetel verdient in de raad van bestuur van de onderneming waar hij of zij werkt. Verrassend, zeker als je weet dat noch werkgevers noch vakbonden hier voorstander van zijn.

Dit is meteen de belangrijkste vaststelling uit de vierjaarlijkse studie van Randstad naar de participatiemogelijkheden van werknemers op de werkvloer naar aanleiding van de sociale verkiezingen. Die gaan door van 16 tot en met 29 november. Wegens het coronavirus en het uitstellen van de sociale verkiezingen werd de studie twee keer uitgevoerd, die tweede keer bracht geen nieuwe inzichten op.

Uit deze studie blijkt keer op keer dat vakbonden – zeker waar ze effectief aanwezig zijn – kunnen rekenen op een groot draagvlak in het bedrijf. Werknemers reageren globaal genomen positief, ook over het sociaal overleg in het bedrijf.

Stabiel draagvlak
Er zijn geen aanwijzingen dat dit draagvlak verzwakt doorheen de tijd. Ook in 2020 heeft 70% van de werknemers vertrouwen in de vakbond. 53% voelt zich er zelfs sterk bij betrokken. En voor zeven op de tien werknemers mag de vakbond zelfs in de raad van bestuur van het bedrijf zitten. Bij kaderleden gaat het nog steeds om 46%. Een hoog cijfer als je weet dat noch vakbonden noch werkgevers voorstander zijn. Het ACV was dit lange tijd wel, maar veranderde van mening in 2015.

“Dit hoge cijfer kan de aanleiding vormen voor de sociale partners om hier opnieuw over na te denken”, zegt Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige bij Randstad Group. “Zweden en Duitsland bijvoorbeeld tonen aan dat dit model perfect kan werken. De sociale partners moeten dan wel uit hun comfortzone komen. De vraag is of ze hiertoe in staat zijn.”

Tikkeltje minder tevreden over eigen participatie
Desondanks neemt de tevredenheid over de persoonlijke participatiemogelijkheden in het bedrijf lichtjes af. Zowel voor het bedrijf als geheel, de afdeling waar men werkt en de eigen werkplek. In 2012 bedroeg de gemiddelde score voor het eigen bedrijf 6, in 2020 slechts 5,7. Na de lockdown was er nog een heel lichte daling naar 5,6. Nemen de mogelijkheden om te participeren in het bedrijf echt af doorheen de tijd of stijgen de verwachtingen van de werknemers? Dat is nu de vraag.

De tevredenheid, motivatie en verbondenheid met het bedrijf blijven min of meer stabiel. Bij de tweede meting na de lockdown van het voorjaar lagen de cijfers bij de drie factoren trouwens iets hoger dan bij de eerste meting. De tevredenheid over de institutionele participatiemethodes – ondernemingsraad, syndicale delegatie, comité voor preventie en bescherming op het werk – blijft stabiel in vergelijking met 2016.

Volledige rapport van Randstad Research over inspraak en participatie: https://bit.ly/3jvRDsD.